België als enige lidstaat op weg om EU-doelstelling luchtkwaliteit te halen
België is samen met Slovakije het enige EU-land dat op weg is om de Europese doelstelling voor het terugdringen van luchtvervuiling tegen 2030 te halen. Dat blijkt uit een rapport van het European Environmental Bureau (EEB), een koepel van Europese milieuorganisaties, waaronder ook Bond Beter Leefmilieu (BBL). Eind juni liet de Europese Commissie nog weten dat België niet op schema zat voor de ammoniakuitstoot, maar dat werd toen tegengesproken door Boerenbond.
Luchtverontreiniging zorgt in de EU jaarlijks voor naar schatting 400.000 voortijdige overlijdens. Daarom werd een Europese richtlijn over nationale emissieplafonds (NEC) ingesteld, die als doel heeft om de impact van luchtverontreiniging op de volksgezondheid te halveren tegen 2030. Zo moeten de lidstaten de uitstoot voor zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NOx), vluchtige organische stoffen anders dan methaan (NMVOS), ammoniak (NH3) en fijn stof naar beneden halen.
De EU-leden hadden al op 1 april 2019 kenbaar moeten maken hoe ze die doelstellingen wilden halen. Maar slechts acht landen, waaronder België, waren daar op tijd klaar mee. Meer dan anderhalf jaar later hebben Griekenland, Luxemburg en Roemenië hun programma nog altijd niet ingediend, zo betreurt het EEB. Italië heeft enkel een ontwerp ingediend.
Bovendien liggen volgens EEB enkel België en Slovakije op schema om de doelstellingen voor het komende decennium te halen. België is zelfs het enige land dat op weg lijkt om ook na 2030 zijn verplichtingen na te komen. En daarmee bevestigt de koepel van Europese milieuorganisaties wat Boerenbond deze zomer nog beweerde: België is wél op schema om de reductiedoelstellingen voor ammoniak te halen.
Eind juni bracht de Europese Commissie een rapport (National Air Pollution Control Programme) naar buiten waarin de nationale luchtbeleidsplannen werden geëvalueerd. Globaal genomen kreeg ons land toen een goede score, al klonk er wel een waarschuwing voor de ammoniakuitstoot. “Daar moest België nog een tandje bijsteken”, aldus de Commissie.
Zelfs in het ‘Business-as-usual’-scenario en zonder bijkomende maatregelen, zijn we goed op weg om de NEC-doelstelling voor ammoniak te behalen
Boerenbond sprak dat meteen tegen. “België zal de doelstelling om de ammoniakuitstoot met 13 procent te verminderen in vergelijking met referentiejaar 2005, wel halen”, aldus voorzitter Sonja De Becker. Ze wees erop dat de Commissie geen rekening heeft gehouden met het Luchtbeleidsplan dat definitief werd goedgekeurd op 25 oktober 2019 en dus niet beschikbaar was op het moment op 1 april 2019, de datum waarop Europa de gegevens verzamelde. Dat plan toont aan dat België, zelfs in het ‘Business-as-usual’-scenario en zonder bijkomende maatregelen, goed op weg is om de NEC-doelstelling voor ammoniak te behalen.
De koepel van Europese milieuorganisaties noemt het een schandaal dat zo veel lidstaten tekortschieten bij hun inspanningen om de nationale emissieplafonds na te leven. "Met onze gezondheid en ons leefmilieu die op het spel staan, is het een schandaal dat alle lidstaten - op twee na - zo ver achterblijven bij hun toezeggingen om de luchtvervuiling te verminderen", luidt het in een persbericht. "Wij roepen de Europese Commissie op om inbreukprocedures in te leiden tegen alle lidstaten die geen geloofwaardig programma hebben ingediend."
België blijft achterop hinken met hernieuwbare energie
Op vlak van hernieuwbare energie blijft België dan weer wel achterop hinken in vergelijking met de andere EU-lidstaten. In 2019 kwam 9,9 procent van de in België verbruikte energie uit hernieuwbare bronnen. België zit daarmee in de staartgroep in de EU, waar het gemiddelde 19,7 procent is. Dat blijkt uit cijfers van het Europese statistiekbureau Eurostat.
Koplopers zijn Zweden (56,4 procent), Finland (43,1 procent) en Letland (41 procent). Nederland (8,8 procent), Malta (8,5 procent) en Luxemburg (7 procent) zijn de enige EU-landen met een lager aandeel hernieuwbare energie dan België.
Daar komt nog bij dat de meeste EU-landen hun nationale doelstelling voor 2020 in 2019 al hadden bereikt of er dicht bij waren. België is bij de landen die nog een eind verwijderd zijn van de nationale doelstelling: 9,9 procent tegen de doelstelling van 13 procent. De EU-doelstelling is 20 procent.
Bron: Belga / eigen verslaggeving