@livewireStyle
header.home link

Vergeten fruit: met dank aan oma

‘Een kwispel?’ –‘Nee, een mispel!’ Mijn oma kon haar oren niet geloven toen ik zei dat ik nog nooit van dit oervlaamse fruit had gehoord. En ik kon mijn walging niet verbergen wanneer ze uitlegde dat dit peertje pas gegeten kan worden als het rot is.
10 augustus 2016  – Laatste update 4 april 2020 16:22
Lees meer over:

‘Een kwispel?’ –‘Nee, een mispel!’ Oma kon haar oren niet geloven toen ik zei dat ik nog nooit van dit oervlaamse fruit had gehoord. En ik kon mijn walging niet verbergen wanneer ze uitlegde dat dit peertje pas gegeten kan worden als het rot is.

Dacht je dat je alle fruit wel kent? In Europa groeien er bijvoorbeeld minstens 1000 verschillende appelrassen. In de supermarkt vind je er hooguit 10. De rest kom je enkel nog tegen in tuinen, kloosters en vergeten hoekjes van een erf. Groenten uit lang vervlogen tijden brachten we al eens onder de aandacht, maar wie kent deze fameuze fruitsoorten nog?

Niet mis, een mispel

De mispel is een plant uit de rozenfamilie. Hij vormt een kleine boom waaraan in mei en juni mooie, witte bloemen bloeien. Hij wordt vaak geënt op een meidoorn als onderstam. In de Romeinse Tijd en de Middeleeuwen, nog voor appels en peren in onze streken geïntroduceerd werden, was de mispel een heel populaire fruitsoort. De laatste jaren maakt hij opnieuw opgang, onder andere door het feit dat het een vitamine C -bommetje is.

In oktober vormt de boom een vrucht die eruit ziet als een groenbruin, rond peertje. De vruchten zijn dan nog hard, melig en absoluut niet lekker. Wanneer de eerste nachtvorsten optreden, zo rond november, wordt de mispel ‘beurs’. Dat is een mooie manier om te zeggen dat de vrucht rot aan de boom. De kleur verandert naar donkerbruin en het vruchtvlees wordt smeuïg. Wacht je tevergeefs op nachtvorst? Pluk de mispels dan en leg ze enkele dagen in de diepvries. Als de mispel zacht is kan je hem maar enkele dagen bewaren. Wacht je langer, dan kan hij gaan schimmelen of echt volledig rot worden zodat hij niet meer lekker is.

Ben je niet vies van zo’n avontuurlijk peertje en wil je met de mispel aan de slag? Mijn oma eet ze gewoon uit het vuistje: je kan het vruchtvlees er als het ware uit zuigen. Galantere recepten vindt je onder andere via deze link. De mogelijkheden zijn eindeloos. Zo kan je ook mispelsiroop, likeur, of mousse maken.

 

mispel_nieiuw.jpg

 

Ja meneer, voor mij een kweepeer

Je hebt de naam kweepeer waarschijnlijk al vaak gehoord, maar heb je hem ook al echt in je handen gehad? Deze kleine broer van de appel en de peer is een laatbloeier, de boom waaraan hij groeit krijgt pas bloesems in juni. Er zijn twee varianten: de appel- en de peervormige kweepeer. Vroeger stond er praktisch op elk boerenerf een kweepeerboom, vandaag is hij in de vergetelheid geraakt.

De kweepeer is afkomstig uit het gebied rond de Kaspische Zee. De Oude Grieken waren er bijvoorbeeld dol op, zij aten hem opgevuld met honing. De Romeinen gebruikten zijn zoete aroma om er parfum van te maken. Het Nederlandse woord ‘marmelade’ betekent oorspronkelijk kweeperenjam. Het is afkomstig van de Portugese naam voor kweepeer, ‘marmelo’.

Net als de mispel kan je een kweepeer beter even onder handen nemen voor je ervan proeft. Rauw zijn ze zuur en hard. Hun vruchtvlees bevat stoffen als tannine en fenolen, wat je het gevoel geeft dat je mond samentrekt. Omdat ze zo’n 14% suiker bevatten worden kweeperen in traditionele recepten vaak verwerkt tot confituur, vruchtensap, taart, wijn of likeur. Ze zijn ook heerlijk als je ze opvult, zoals in dit recept.

 

kweepeer.jpg

 

Oog(st)appel

De eerste aardappelen van het seizoen noemen we nieuwe aardappelen (of patatjes natuurlijk), maar wist je dat dit ook geldt voor appels? De eerste appels van het seizoen zijn oogstappels (in sommige streken worden ze ook halfoogstappels genoemd). Dit zijn vrij kleine, groengele appels van het ras Yellow Transparant of Tansparante Jeune.

Terwijl we voor de klassieke Jonagold moeten wachten tot september, zijn de oogstappels er al in juli. Ze smaken fris en lichtjes zuur en hebben lichtgekleurd vruchtvlees dat iets meliger is dan de klassieke appel. Na het plukken kan je de appels slechts enkele weken bewaren. Door die beperkte houdbaarheid was de Transparant bijna verdwenen uit onze streken. Gelukkig vind je hem nog in enkele tuinen.

Hoewel hij ook lekker is uit het vuistje, wordt de oogstappel vaak gebruikt om appelmoes van te koken. Die is lekker stevig en blank van kleur. Wil je toch eens iets anders, ga dan voor dit receptje.

 

oogstappel.jpg

Gerelateerde artikels